ذرت یکی از پر مصرفترین غلات در دنیا است که علاوه بر مصرف انسانی به عنوان علوفهای مغذی برای تغذیه دام استفاده میشود. این نوع غله پس از گندم و برنج، به عنوان سومین ماده غذایی مهم در سراسر دنیا شناخته میشود. ذرت قابلیت کشت در مناطق مختلف جهان را دارد اما در آب و هوای گرم یا نیمه گرم بیشترین بازدهی را خواهد داشت. ذرت از لحاظ عملکردی بسیار مناسب بوده به طوری که برداشت ۱۵ تا ۲۰ تن در هر هکتار به صورت تجاری امکانپذیر است. به همین دلیل ذرت را «پادشاه غلات» مینامند. با دانه بازار همراه شوید تا تفاوتهای اساسی ذرت دامی و انسانی را برای شما بازگو نماییم.
تاریخچه و خاستگاه ذرت
طبق تحقیقات به عمل آمده، ذرت پیشینهی بسیار طولانی دارد و گفته میشود این پیشینه به ۸ تا ۱۰ هزار سال قبل بر میگردد. پس از اینکه در سال ۱۴۹۲ میلادی کریستف کلمپ به کلمبیا رسید، کشت ذرت توسط بومیان آن جا نظر او را به خودش جلب کرد. در واقع خاستگاه ذرت را میتوان به قارهی آمریکا و جنوب مکزیک نسبت داد.
بعد از کشف قاره آمریکا در اوایل قرن ۱۵ میلادی، کشاورزان اسپانیایی و ایتالیایی مشغول به کشت این محصول گشتند و در اوایل قرن ۱۶ تاجران پرتقالی این ماده مغذی را به جنوب آسیا و در نهایت به هیمالیا رسانده اند. ذرت کنونی احتمالا از تلاقی گونه وحشی غلاف دار که به عنوان جد ذرت یاد میشود با هم خانوادههایش چون Tripsacum و Teosinte به شکل گیاهی ناخالص درآمده است.
بیولوژی ذرت دامی و انسانی
ذرت در دستهی تک لپهایها قرار دارد و از خانوادهی گرامینه است. زمان کشت این گیاه یکساله میباشد و دارای ارقام متفاوتی است. طول ساقه در این ارقام از ۶۰ سانتی متر با تنها ۷ برگ شروع شده و تا ارقامی با ۷ متر ارتفاع و ۴۸ برگ هم میرسد. ولی در دنیای تجاری از ارقامی با ارتفاع ۲ تا ۳ متر و تعداد برگ ۱۶ تا ۲۳ عدد استفاده میشود.
اندامهای نر و مادهی ذرت هر دو بر روی یک بوته و در جاهای مختلف آن مشاهده میشود. گل تاجی یا همان اندام نر ذرت به صورت خوشهای به انتهای بوته متصل گردیده است. چون گل آذین لقاح خود را از طریق گرده افشانی انجام میدهد؛ بنابراین وجود اندام ماده که اصطلاحا گل آذین نامیده میشود در فاصلهی نیم تا ۱ متر پایینتر از گل تاجی و به شکل سنبله یکی از شاه کارهای خلقت است.
ارقام تجاری ذرت بیش از یک بلال تولید نمیکنند. طول بلال در انواع مختلف آن متفاوت بوده و از ۱۰ سانتی متر در انواع ذرت بو داده تا یک متر در ذرتهای سیلویی متغیر میباشد.
انواع ذرت دامی و انسانی موجود در دنیا
ذرت دارای انواع گوناگونی از لحاظ شکل دانه و کاربرد آن است. یکی از متداولترین ذرتهای خوراکی و دامی در دنیا، ذرت دندان اسبی میباشد. نوع دیگری از ذرت ها، ذرت بلوری است که به دلیل داشتن مقطع شیشهای به آن ذرت بلوری یا کهربایی میگویند. ذرت بلوری مصرف دامی دارد.
جهت تولید نشاسته از ذرتی به نام ذرت آردی استفاده میشود. بازدهی این ذرت در واحد سطح از دو گونهی قبلی پایینتر است. ذرت شیرین یا قندی گونهای از ذرت است که فقط انسان از آن استفاده میکند و نسبت قند به نشاستهی آن بسیار زیاد است.
معروفترین نوع ذرت، ذرت بو دادنی یا همان پاپ کورن است که تنها مصرف انسانی دارد. ذرتی که از لحاظ تجاری مقرون به صرفه نیست و اصطلاحا به جد ذرت معروف است، ذرت غلاف دار میباشد.
نوع دیگری از ذرت که به صورت تجاری کشت نمیشود، ذرت مومی است. نام این ذرت از سطح چسبناک و پوشیده شده از موم آن بر گرفته شده است. یکی از مغذیترین انواع ذرت از لحاظ پروتئینی ذرت اپک-۲ میباشد که به دلیل وجود میزان بالای دو اسید آمینهی ضروری لاسین و تریپتوفان در این نوع ذرت آن را به ذرت کیفیت دار پروتئیینی معروف کرده است. حال که با انواع ذرت آشنا شدیم، بهتر است به بررسی تفاوت ذرت دامی و انسانی بپردازیم.
مهمترین تفاوت ذرت دامی و انسانی
- ذرت دامی همان طور که از نامش معلوم است، غالبا برای تغذیه دام به کار میرود اما امروزه کاربردهای دیگری مانند تولید اتانول، شربت ذرت با قند بالا، نشاستهی ذرت و سایر محصولات نیز دارد.
- زمان برداشت ذرت دامی پس از خشک و سخت شدن کامل دانهها است. اما ذرت انسانی را زمانی برداشت میکنند که دانهها نرمتر است؛ بنابراین راحتتر قابل خوردن میباشند.
- ذرت انسانی در مقایسه با ذرت دامی بسیار شیرینتر است؛ بنابراین ذرت انسانی را یا به صورت دانههای تازه میفروشند و یا آنها را فرآوری کرده و به شکل منجمد یا کنسرو در میآورند. اما ذرت دامی غالبا به شکل آرد در آمده و در تولید محصولاتی مانند چیپس، تورتیلا، کرن فلکس یا هر غذایی که نیاز به آرد داشته باشد، استفاده میشود.
- بر خلاف ذرت انسانی دانههای ذرت دامی دارای غشای بیرونی سفتتر هستند و داخل آن نشاستهای است.
- غالبا ارتفاع ساقهی ذرت انسانی در مقایسه با ذرت دامی کوتاهتر است و هم چنین ذرت دامی دارای برگهای پرتری میباشد.
- نحوه برداشت ذرتها نیز متفاوت است. وقتی که ذرت دامی را بوسیله کمباین برداشت میکنند، دانهها از بلال جدا میشوند و به همان شکل نگه داری میشوند. در صورتی که برای از بین نرفتن طعم و مزهی ذرت انسانی دانهها به همراه بلال چیده میشوند.
- ذرت دامی در مقایسه با ذرت انسانی دیرتر برداشت میشود.
- اندازه دانههای دامی درشتتر و رنگ آن تیرهتر از ذرت انسانی است. اغلب دانههای ذرت دامی دارای فرورفتگی میباشند و اصطلاحا ذرت دندانهای نامیده میشوند.
جمعبندی از تفاوت ذرت دامی و انسانی
همانطور که ملاحظه کردید، ذرت محصولی بسیار مهم در صنعت کشاورزی و غذایی دنیا به حساب میآید. با توجه به اینکه برخی مناطق ایران شرایط مناسب را برای کاشت این محصول دارند بنابراین، جهت تهیهی انواع ذرت دامی و انسانی میتوانید از طریق سایت دانه بازار اقدام به این عمل نمایید.