تمامی افراد با دانه سویا آشنایی دارند و می‌دانند که این ماده برای سلامتی دام و طیور به شدت مفید است. در واقع سویا یک دانه روغنی است که کاربرد فراوانی در صنایع و کارخانجات غذایی دارد. یکی از محصولاتی که از سویا به صورت جانبی تهیه می‌شود، کنجاله سویا است که منبع مناسبی از پروتئین برای تغذیه طیور و دام‌ها است. معمولاً کنجاله سویا بین ۴۰ تا ۵۰ درصد پروتئین دارد اما این موضوع به نحوه روغنکشی آن بستگی دارد.
نکته مهم اینجا است که کنجاله سویا دارای محدودیت سطح زیر کشت بوده و به همین دلیل این موضوع باعث ایجاد نگرانی در ظرفیت کارخانه‌ها و عوامل زیست محیطی شده است. اما جالب است بدانید که شما می‌توانید از جایگزین کنجاله سویا برای تغذیه دام و طیور خود استفاده کنید و به همین دلیل ما در این مطلب می‌خواهیم راجع به جایگزین کنجاله سویا در تغذیه دام و طیور با شما صحبت کنیم؛ بنابراین تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
جایگزین‌های کنجاله سویا
همان‌طور که در قسمت بالا نیز اشاره کردیم، سویا و کنجاله سویا برای تغذیه دام و طیور به وفور استفاده می‌شوند اما اگر به هر دلیلی کنجاله سویا در دسترس نباشد، می‌توانیم از جایگزین کنجاله سویا در تغذیه دام و طیور استفاده کنیم. ما در این قسمت می‌خواهیم چندین جایگزین کنجاله سویا را برای شما نام ببریم تا بتوانید در صورت محدودیت در استفاده از کنجاله سویا، این مواد را مورد استفاده قرار دهید.
حشرات
یکی از موارد مناسب برای جایگزین کردن سویا و کنجاله آن برای تغذیه دام و طیور، حشرات هستند که مزیت‌های اقتصادی بسیاری در جهت تغذیه دام و طیور دارند. در واقع پودر حشرات منبع پروتئین‌های لازم، اسیدهای چرب و پپتیدهای ضد میکروب است. جایگزین کردن حشرات برای تغذیه دام و طیور ایده بسیار خوبی است؛ زیرا حشرات منبع مغذی برای تغذیه هستند و به تعداد زیاد در حیات وحش وجود دارند.
نکته قابل توجه در استفاده از حشرات برای تغذیه دام در این است که حشرات در محیط زیست به وفور وجود دارند و در آمریکای شمالی، اروپا و استرالیا به عنوان منبع اصلی تغذیه دام و طیور مورد استفاده قرار می‌گیرند. در واقع حشرات هیچ خطر و ضرری برای دام و طیور نخواهند داشت.
دیگر کنجاله‌ها
مورد بعدی برای جایگزین کنجاله سویا در تغذیه دام و طیور، استفاده از دیگر کنجاله‌ها مثل کنجاله کلزا، تخم پنبه، آفتابگردان، کنجد، کانولا، تخم کتان و منداب است. در واقع کنجاله کلزا و کانولا ترکیب‌های آمینواسیدی مشابه به کنجاله سویا دارند و به همین دلیل می‌توانند جایگزین مناسبی برای تغذیه دام و طیور باشند. مزیت کنجاله کلزا در این است که هزینه بسیار پایینی دارد و همچنین در کشور ما به میزان فراوان یافت می‌شود.
برعکس کنجاله کلزا، استفاده از کنجاله کانولا به دلیل داشتن انواع مواد ضدتغذیه مانند گلوکوزینولات‌ها، دارای محدودیت است. کنجاله‌های دیگری مانند کنجاله زیتون، گلرنگ و تخم کدو وجود دارند که البته منبع مناسبی برای تغذیه دام و طیور نیستند اما می‌توانیم این کنجاله‌ها را برای تغذیه نشخوارکنندگان مورد استفاده قرار دهیم.
حبوبات
در بسیاری از موارد برای جایگزین کردن کنجاله سویا از حبوبات استفاده می‌شود که منبع مناسبی از پروتئین‌ها هستند. جالب است بدانید که مصرف حبوبات برای انسان‌ها تا حدی محدود شده است اما از همان زمان مصرف آن‌ها برای تغذیه دام و طیور و همچنین آبزیان به شدت افزایش یافته است.
لازم است بدانید که برخی از حبوبات دارای مواد ضد تغذیه‌ای و همچنین مایکوتوکسین‌ها هستند و به همین دلیل در مصرف آن‌ها باید به این موارد توجه کنیم. همان‌طور که می‌دانید، حبوبات منبع کربوهیدرات‌ها و انرژی هستند اما باید توجه داشته باشید که در مصرف حبوبات زیاده روی نکنید؛ زیرا مصرف زیاد آن‌ها در دام‌ها باعث ایجاد اسهال و یا اسیدوز می‌شود.
پروتئین‌های تک سلولی
اگر راجع به پروتئین‌های تک سلولی اطلاع داشته باشید، نتیجه می‌گیرید که می‌توانید این مواد را جایگزین کنجاله سویا در تغذیه دام و طیور کنید. این مواد دارای ۶۰ درصد از پروتئین‌های مورد نیاز دام و طیور هستند. توجه داشته باشید که پروتئین‌های تک سلولی جایگزین بسیار مناسبی برای کنجاله سویا هستند اما ممکن است در آن‌ها منابع میکروبی نیز وجود داشته باشد که برای تغذیه دام‌ها بسیار خطرناک هستند.
شما می‌توانید از باکتری‌ها، مخمرها و یا حتی تک یاخته‌ها برای تغذیه طیور استفاده کنید. برخی از باکتری‌ها که به آن‌ها پروبیوتیک گفته می‌شود، برای تغذیه طیور بسیار مناسب هستند و می‌توانند فواید بسیار زیادی برای دستگاه گوارش طیور و جلوگیری از ایجاد میکروب داشته باشند.
پسماندهای تخمیری
برنج، گندم، جو، ذرت و دیگر غلات‌ها که برای تولید الکل و استخراج نوشیدنی‌های تخمیری مورد استفاده قرار می‌گیرند، منبع پروتئین و جایگزین بسیار مناسب برای سویا به شمار می‌روند. از مهم‌ترین مزیت پسماندهای تخمیری، می‌توان به قابلیت پلت شدن بالای آن‌ها اشاره کرد. در واقع این پسماندها منبع انواع پروتئین‌ها و فیبرها هستند و همچنین در آن‌ها کمی کربوهیدرات وجود دارد.
به دلیل وجود مواد معدنی در پسماندهای تخمیری، می‌توان از این ماده برای تغذیه آبزیان نیز استفاده کرد. اگر می‌خواهید پسماندهای تخمیری را برای تغذیه گاوها مورد استفاده قرار دهید، باید آن‌ها را با استفاده از اوره و کلسیم غنی کنید. استفاده از پسماندهای تخمیری برای مرغ‌ها محدودیت دارد؛ زیرا این ماده میزان بسیار زیادی فیبر دارد.
کنجاله خرما
کنجاله خرما یکی از جایگزین‌های مناسب برای کنجاله سویا است که در آمریکای جنوبی، آسیا، آفریقا و استرالیا به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد. لازم است بدانید که میزان پروتئین خام کنجاله خرما پایین است و طبق تحقیقات به این نتیجه می‌رسیم که میزان پروتئین‌های آن کمتر از ۱۸ درصد بوده است. اما این خوراکی برای تغذیه دام و طیور به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ زیرا کنجاله خرما دارای لیزین و متیونین به مقدار کم است و می‌تواند قابلیت هضم را تا حد بسیار زیادی بالا ببرد و همچنین باعث افزایش انرژی می‌شود. کنجاله خرما دارای فیبر خام است که این فیبر به میزان ۲۰ درصد می‌رسد.
کلام آخر
در این مطلب راجع به جایگزین کنجاله سویا در تغذیه دام و طیور به طور کامل با شما صحبت کردیم و چند مورد از جایگزین‌های مناسب را برای شما نام بردیم و توضیحات کامل راجع به هر یک از آن‌ها دادیم. امیدواریم که از خواندن این مطلب لذت برده و اطلاعات کافی را کسب کرده باشید.
